Φυσικά κρασιά: Οι ελληνικές ‘φυσικές’ προσεγγίσεις στο κρασί

Τα φυσικά κρασιά αποτελούν μία εναλλακτική λύση στη μαζική παραγωγή κρασιού χρησιμοποιώντας ‘φυσικές’ προσεγγίσεις στην αμπελοκαλλιέργεια

Στο Oinorama 2025 γνωρίσαμε νέα ελληνικά natural wines, κρασιά ήπιας οινοποίησης αλλά και ελκυστικά orange που άφησαν τις δικές τους “φυσικές” εντυπώσεις.

To φετινό Oinorama 2025 ήταν για άλλη μία χρονιά, η αφορμή για να ανακαλύψει κανείς εξαιρετικές προτάσεις μέσα από μία μεγάλη ατζέντα οινοπαραγωγών και ετικετών που άφησαν και πάλι δυναμικά και πληθωρικά το στίγμα τους. Το Oinorama αποτελεί τη μεγαλύτερη έκθεση κρασιού στην Ελλάδα που πραγματοποιείται στην καρδιά της Αθήνας και πιο συγκεκριμένα στο Ζάππειο Μέγαρο κάθε Μάρτιο.
Όλες οι αμπελουργικές ζώνες της Ελλάδας είναι σαφώς παρούσες με τον επισκέπτη να ανακαλύπτει κρασιά των νέων και παλιών εσοδειών αλλά και πολλά υποσχόμενα new entries.

Σε τι εστιάσαμε όμως την προσοχή την φετινή χρονιά;

Αποφασίσαμε λοιπόν να κάνουμε ένα “πέρασμα” στις συμμετοχές εκείνες που εντρυφούν στις φυσικές προσεγγίσεις στο κρασί που σημαίνει ότι δοκιμάσαμε κυρίως natural wines, κρασιά ήπιας οινοποίησης και ελκυστικά orange, τύποι κρασιών που ολοένα και περισσότερο τραβούν τα βλέμματα οινόφιλων και καταναλωτών διεθνώς.

Τι πρέπει να γνωρίζεις σύμφωνα με την οινολόγο;

Η επαφή ή όχι του οίνου με τα στέμφυλα κατά την διαδικασία της αλκοολικής ζύμωσης καθορίζει το χρώμα και την ένταση του οίνου. Έτσι σε γενικές γραμμές ένα λευκό κρασί προέρχεται συνήθως από λευκά σταφύλια χωρίς την παραμονή των στεμφύλων (φλούδας) κατά την διάρκεια αλκοολικής ζύμωσης , ένα ροζέ κρασί από κόκκινα σταφύλια με ολιγόωρη παραμονή με τα στέμφυλα και ένα κόκκινο κρασί από κόκκινα σταφύλια με εκτεταμένη παραμονή με τα στέμφυλα από όπου αποκτά το χρώμα και την ένταση του.

Τι θα γινόταν όμως με την παραμονή στεμφύλων στην λευκή οινοποίηση?

Η κατηγορία των πορτοκαλί κρασιών δεν είναι καθόλου νέα μόδα, αντιθέτως μετρούν αιώνες παράδοσης και ιστορίας, στην πατρίδα τους την Γεωργία. Ο όρος orange ή amber wine διεθνώς, αποδίδεται μόλις το 2004, από το Βρετανό εισαγωγέα κρασιών David Harvey και αφορά όλα τα λευκά κρασιά στα οποία εφαρμόστηκαν μακροχρόνιες εκχυλίσεις στεμφύλων με αποτέλεσμα να λάβουν αυτό το χαρακτηριστικό πορτοκαλί χρώμα. Συνήθως είναι κρασιά έντονα αρωματικά με αρώματα από φλούδες εσπεριδοειδών, νότες ξηρών καρπών, και στιλπνές τανίνες, ενώ η γοητεία τους φέρετε από την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία τους.

Όσον αφορά την έννοια των φυσικών κρασιών (διεθνώς natural wines) είναι συγκεχυμένη και παρεξηγημένη μιας και στην Ελλάδα δεν υπάρχει σαφής νομοθεσία και διαχωρισμός γύρω από τον όρο “φυσικό”. Σαφώς μιλάμε για κρασιά που οινοποιούνται με λιγότερες (ήπιες) παρεμβάσεις, δεν χρησιμοποιούνται επιλεγμένες ζύμες για την περάτωση της αλκοολικής ζύμωσης, εφαρμόζονται χαμηλές θειώσεις και ελάχιστα έως καθόλου φιλτραρίσματα. Η διαφορετικότητα τους έγκειται στο ότι αποτυπώνουν μέσα τους όλα τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε καλλιεργητικής χρονιάς με αποτέλεσμα να μην φέρουν οσφρητική και γευστική συνέπεια ανά έτος, καθότι καμιά οινική χρονιά δεν είναι ίδια με την άλλη. Πρόκειται για γαστρονομικά κρασιά με βάθος και πολυπλοκότητα που συνήθως τα κολακεύει ο χρόνος και τα ερωτευόμαστε για τις επιμελώς ατημέλητες ατέλειες τους.

Βένια Ρούφα, Ρh D Οινολογίας/ Οινοχόος

8 ελληνικές ετικέτες στο “ρυθμό” των “φυσικών” προσεγγίσεων

Προς ολοταχώς λοιπόν για δοκιμές και 8 προτάσεις που θα σε βγάλουν “ασπροπρόσωπο” σε κάθε στιγμή της μέρας.

“Ροδίτης Natur(ε)”, 100% Ροδίτης, Οινοποιείο Τετράμυθος, Αίγιο

Μία ετικέτα που αναδεικνύει την ελληνική ποικιλία Ροδίτη φέρνοντας την τετ- α- τετ με την άκρως εκφραστική της προσωπικότητα. Τα σταφύλια προέρχονται από αμπελώνες ηλικίας άνω των 50 ετών τα οποία καλλιεργούνται βιολογικά με το κρασί να ζυμώνεται αποκλειστικά με γηγενείς ζύμες και να ωριμάζει με τις οινολάσπες του για 5 μήνες. Γοητεύουν στη μύτη τα διακριτικά και φίνα αρώματα από λεμόνι, μήλο, αχλάδι, γκρέιπφρουτ, πεπόνι αλλά και της φλούδας του μανταρινιού. Στο στόμα, το σώμα του στέκεται μέτριο με δροσιστική οξύτητα με τα αρώματα λεμονιού, κίτρου, νεραντζιού, γιαουρτιού και κυδωνιού να συνθέτουν ένα ζουμερό και νόστιμο αποτέλεσμα.

“Ikarian Pet Nat”, 100% Φωκιανό, Karimalis Winery, Ικαρία

Ένα Nature Pet Nat από μία εκ των κύριων λευκών ποικιλιών του τόπου, “Μπεγλέρι” απευθείας από το “άγριο” terroir της Ικαρίας κάνει ιδανικό match για την άνοιξη και το καλοκαίρι. Οι ζωηρές φυσαλίδες του εντυπωσιάζουν συνδυαστικά με το έντονο αρωματικό προφίλ που θυμίζει αρκετά την λευκή διεθνής ποικιλία, Sauvignon Blanc. Ένα ιδιαίτερο αφρώδη, ζυμωμένο με γηγενείς ζύμες το οποίο ωριμάζει με τις οινολάσπες του για πέντε μήνες εκφράζει πινελιά πολυπλοκότητας με την τραγανή οξύτητα να εντυπωσιάζει.

“Ξινόμαυρο Old Roots”, 100% Ξινόμαυρο, Tatsis Winery, Γουμένισσα

Ένα “Ξινόμαυρο” που αξίζει να σταθείς και ξανασταθείς ειδικά όταν μιλάμε για την εσοδεία 2018 που φαντάζει καταπληκτική. Τα αδέρφια Τάτση άλλωστε “μαέστροι” και πρωτοπόροι αναφορικά με την γηγενή ποικιλία Ξινόμαυρο προσφέρουν μία πρόταση ήπιας οινοποίησης με το σταφύλι να καλλιεργείται βιοδυναμικά από αμπελώνες άνω των 100 ετών. Το κρασί ζύμωσε με γηγενείς ζύμες και ωρίμασε σε παλιά γαλλικά δρύινα βαρέλια για περισσότερο από 12 μήνες, αφιλτράριστο και αναδεικνύοντας όλα τα κύρια χαρακτηριστικά της δυναμικής ποικιλίας. Το “Old Roots Ξινόμαυρο” αποτελεί ένα ερυθρό κόσμημα της περιοχής με τα αρώματα από φραγκοστάφυλο, βύσσινο, φράουλα και κεράσι να αγκαλιάζουν μύτη και στόμα τα οποία ενισχύονται από νότες τομάτας, γλυκόριζας, πικρής σοκολάτας, μπαχαρικών και νύξεις δέρματος. Στιβαρές τανίνες ενδεικτικές της νεότητας του, χαρακτηριστική οξύτητα και μακρά επίγευση που αφήνει αίσθηση πικρής σοκολάτας και γλυκόριζας στο στόμα.

“Natural Orange”, Μαλαγουζιά & Ασύρτικο, Anatolikos Vineyards, Θράκη

Το Natural Orange του Ανατολικού Αμπελώνα αποτελεί μία ετικέτα της κατηγορίας του, που η αλήθεια είναι έχει συζητηθεί. Το χαρμάνι του αποτελείται από Μαλαγουζιά και Ασύρτικο, ένας συνδυασμός που δεν χάνει ποτέ με τη ζύμωση να πραγματοποιήθηκε σε πήλινο αμφορέα, με την χρήση αποκλειστικά γηγενών ζυμών, αφιλτράριστο και χωρίς καμία παρέμβαση. Με μύτη υψηλής αρωματικής έντασης με τα μελωμένα φρούτα αλλά και τις νότες brioche και τσουρεκιού να κάνουν αίσθηση αλλά και με τις γήινες νότες να προσδίδουν και έναν άλλο αέρα. Πολύπλοκο, νόστιμο και φινετσάτο με δροσιστική οξύτητα και με δυναμικό παλαίωσης που το καθιστά ακόμα πιο ενδιαφέρον με την αναμονή να δικαιώνει.

“Terra Ambera”, 100% Μοσχάτο Αλεξανδρείας, Garalis Winery, Λήμνος

 Ένα κρασί που αποτυπώνει στο μεγαλείο του τον εκφραστικό χαρακτήρα της λευκής ποικιλίας Μοσχάτο Αλεξανδρείας και φυσικά του μικροκλίματος, προσφέρει απλόχερα μία πρόταση ήπιας οινοποίησης χαρακτηριστική και με φινέτσα. Από αμπελώνες βιολογικής καλλιέργειας το Terra Ambera ξεδιπλώνει έναν πληθωρικό χαρακτήρα με τα αρώματα από κυδώνι, ξύσμα λεμονιού, ζυμάρι, μαγιά, μανιτάρι porcini και νότες βοτάνων να πρωταγωνιστούν. Ένα πληθωρικό κρασί με γήνινο χαρακτήρα γεμάτο πλούτο και δροσιά.

“Σαββατιανό”, 100% Σαββατιανό, Οινοποιείο Άωτον, Αττική

H λευκή γηγενής ποικιλία του αττικού αμπελώνα, εν ονόματι Σαββατιανό, η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια έχει περάσει σε μία νέα εποχή και αναγέννηση προσφέροντας στο οινόφιλο κοινό εξαιρετικές ενδιαφέρουσες οινοποιήσεις και προτάσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για ένα κρασί με ένταση φρούτου, τραγανή οξύτητα και εντυπωσιακή συμπύκνωση που επιβεβαιώνεται σε κάθε γουλιά. Τα αρώματα του κυρίως από εσπεριδοειδή, γκρέιπφρουτ και πεπόνι αλλά και νύξεις ζύμης και μελιού το καθιστούν ενδιαφέρον. Η παραμονή του με τις οινολάσπες για περίπου 10 μήνες του προσδίδει μία πιο πολύπλοκη και πληθωρική δομή με τον τρύγο ως extra πληροφορία να πραγματοποιείται από την ομάδα κατά την διάρκεια της
νύχτας.

“Λα Κομμάτια”, 100% Ρομπόλα, Κτήμα Σκλάβος, Κεφαλονιά

 Μία εξαιρετικά σπάνια Ρομπόλα από ένα σημείο της Κεφαλονιάς που αποτελεί ιδανικό για την καλλιέργεια της συγκεκριμένης ποικιλίας καθώς της “απελευθερώνει” όλη την δυναμική και τον χαρακτήρα της ατόφιο. Ο Σκλάβος αποτελεί άλλον έναν οινοποιό, δημοφιλή για τις φυσικές οινοποιήσεις του με κρασιά αυθεντικά, απόλυτης έκφρασης του Κεφαλλονίτικου terroir. Αρώματα από λεμόνι, μανταρίνι, grapefruit, γλυκό αχλάδι, ροδάκινο, ώριμο ανανά και κιμωλία συνθέτουν ένα πολύπλοκο αποτέλεσμα, με mineral αέρα, έντονη οξύτητα ορυκτότητα και
salty διάθεση.

“Φysis Νεμέα”, 100% Αγιωργίτικο, Οινοποιείο Αθανασίου, Νεμέα

Το “βασιλικό” σταφύλι της μεγαλύτερης αμπελουργικής ζώνης της Νεμέας δεν θα μπορούσε να λείπει από την ατζέντα με το “Φysis Νεμέα” ήδη να χαράζει το δικό του δρόμο. Τα σταφύλια προέρχονται από αμπελώνα ηλικίας άνω των 60 ετών με τη ζύμωση χωρίς θειώδη αποκλειστικά με άγριες ζύμες σε πήλινα δοχεία ειδικής κατασκευής. Το κρασί ωριμάζει για 6 μήνες sur lie σε πήλινα επίσης δοχεία, για άλλους 4 μήνες σε γαλλικά δρύινα βαρέλια και τέλος παραμένει στη φιάλη στο κελάρι για 6 μήνες. Το “Φysis” έχει χαρακτήρα γήινο και μεταλλικό, με τα αρώματα από μούρα, ώριμων δαμάσκηνων, δέρματος, σταφίδας και νύξεις καπνού να χαρίζουν ένα ξεχωριστό μπουκέτο αρωμάτων συνδυαστικά με τις κομψές ταννίνες και τη μακρά φρουτώδη επίγευση.